Antresola
Stół neobarokowy i krzesła w stylu biedermeier z XIX w., a przede wszystkim znakomity obraz z 1912 r. pędzla malarza szkoły monachijskiej Tadeusza Ajdukiewicza przedstawiający konnych myśliwych tureckich na polowaniu z chartami. Portret generała Przesmyskiego z ok. 1879 r. imponuje zarówno realistycznym ujęciem twarzy modela, jak też precyzją z jaką nieznany artysta odwzorował każdy detal munduru i odznaczeń rosyjskiego oficera. Tajemniczego mężczyznę zwanego „Kartografem” ze względu na trzymaną w ręku mapę, sportretował w 1843 r. Rochelewski. Obok niego interesujący portret z 1819 r. autorstwa Józefa Pitschmanna – wizerunek Teresy Grabiankowej żony starosty liwskiego Tadeusza Grabianki (1740-1807) słynnego iluminata i alchemika, fundatora dworu barokowego wystawionego w 1782 r. dla starostwa ziemi liwskiej, obecnej siedziby muzeum liwskiego.
I Sala
Najstarszym prezentowanym typem hełmu jest piętnastowieczna łebka (zwana też saladą) z poziomą szczeliną – wizurą umożliwiającą patrzenie. Szesnastowieczne hełmy jazdy to trzy przyłbice o ruchomych osłonach twarzy: sabaudzka, tzw. Totenkopf, naśladująca trupią czaszkę; żłobkowana przyłbica maksymiliańska z XVI wieku, oraz przyłbica włoska z początku epoki renesansu. Ponad nimi używane w XVI i XVII w. szturmaki z ruchomymi osłonami policzków oraz moriony zwane w Polsce od czasów „potopu” hełmami szwedzkimi. Nad całością dominuje unikalny miecz z XV w. będący symbolem stanu rycerskiego.
Wśród broni palnej nie sposób pominąć potężnych hakownic z początku XVII w. Nazwa tej ciężkiej broni wałowej wywodzi się od haka u dołu lufy hakownicy zaczepianego o mur zamkowy lub burtę wozu taborowego w celu zamortyzowania potężnego odrzutu przy strzale. Muzeum posiada również mały moździerz i dwa działka – wiwatówki, używane niegdyś do uświetniania zabaw dworskich.
W przyściennych gablotach ulokowano archeologię i zespół luf muszkietów i strzelb z XVII – XVIII w. Interesującą historię posiadają zabytki archeologiczne odnalezione na terenie zamku i w jego okolicach. Wśród nich kolekcja numizmatyczna: od rzymskich denarów (znajdowanych wzdłuż pradawnego szlaku komunikacyjnego i na pobliskiej przeprawie przez Liwiec), aż do tymfów, dukatów i ortów z XVII/XVIII w. odnalezionych na starym cmentarzysku i podczas budowy ulicy w Liwie.
II Sala
W gablocie wystawione są tak egzotyczne okazy, jak parang z Borneo, klewangi z Lombok, japoński miecz wakizashi, indyjski talwar, topór derwiszów tabar, nóż nepalski kukri, kindżał rosyjski i zdobiony złotem turecki jatagan. Bardzo cenne są pałasze i szpada walońska– uzbrojenie oddziałów kawaleryjskich na Zachodzie Europy w XVII – XVIII w., oraz schiavony z piękną koszową osłoną dłoni, rodzaj ciężkiego pałasza najemników dalmatyńskich w służbie Wenecji w XVI wieku.
Następna gablota poświęcona jest wschodniej broni palnej. Są tam przechowywane strzelby bałkańskie i janczarki tureckie. Na tle pięknego czapraka – dywdyku tureckiego ustawiono manekin w kolczudze z obojczykiem i nakarczkiem oraz misiurką. Uzbrojenie tego typu wprowadzono w XVII w. do formacji pancernych armii polskiej pod wpływem doświadczeń z walk prowadzonych z wojskami wschodnimi. Kolczuga jest dowodem benedyktyńskiej wręcz cierpliwości jej autora, ponieważ każde z kilkunastu tysięcy jej ogniwek skuto osobnym nitem. Pracochłonność wykonania misiurek i kolczug sprawiała, że osiągały one wysokie ceny, tym bardziej że w stepach Ukrainy były bardzie użyteczne niż ciężkie zachodnioeuropejskie kirysy. W tle za kolczugą tarcza indyjska sipar, stylowo zdobiona wyobrażeniami walczących zwierząt. W kolejnych gablotach oglądać można pistolety oraz karabiny skałkowe i kapiszonowe z XVIII-XIX w. a wśród nich kilka francuskich karabinów z epoki napoleońskiej ze słynnym modelem M. 1777 na czele.
Osobną ekspozycją została wyróżniona ulubiona broń dawnych Polaków – szabla – reprezentowana przez „batorówkę”, luksusową karabele, szablę szlachecką, kutą srebrem szaszkę kaukaską i kilka typów szabli kawaleryjskich z XVIII-XIX w. Obrazy w tej sali to m.in. portret konny hetmana Stefana Czarnieckiego, portret powstańca listopadowego kapitana Józefa Wilsona, „Atak na wyspę Alsen” wojsk Czarnieckiego, „Parada po bitwie pod Dobromierzem” W. Camphausena – wszystkie z XIX w.
III Sala
Tadeusza Kościuszki, księcia Józefa Poniatowskiego i Jana Henryka Dąbrowskiego, a także cesarza Napoleona I oraz jego dowódców. Muzeum szczyci się jednym z nielicznych ocalałych fragmentów słynnej panoramy „Berezyna” wykonanej przez Wojciecha Kossaka i Juliana Fałata w latach 1894-96. Z tematyką dramatycznego odwrotu Wielkiej Armii Napoleona z Rosji w 1912 r. zmierzył się także Jerzy Kossak w obrazie „Odwrót z Moskwy”. Znaczące miejsce na wystawie zajmują bitwy powstańcze stoczone w okolicach Liwa: walki na Liwskich Mostach z 8 – 15 kwietnia 1831 r. oraz słynna bitwa pod Węgrowem stoczona 3 lutego 1863 r. czasie powstania styczniowego nazwana „Polskimi Termopilami”.W gablotach wyłożono m. in. broń i amunicję odnalezioną na pobojowiskach. W sali III oglądać można broń białą z XVIII i XIX w.: szable i pałasze francuskie, rosyjskie, pruskie, austriackie i niemieckie, oraz kolekcję tasaków piechoty. Osobliwość stanowią dwa miecze masońskie z XIX w. używane podczas rytualnych ceremonii loży.
Muzeum posiada w swych zbiorach ciekawe konstrukcje pośrednie między bronią palną ładowaną odprzodowo a karabinami odtylcowymi, między innymi systemu Snider, Krnka, Tabatiere. Typowo odtylcowo – iglicowe są karabiny niemieckie produkcji firmy Dreyse. W tej samej sali są eksponowane również ich francuskie odpowiedniki systemu Chassepot, widoczne także jako broń żołnierzy na obrazie „Kapitulacja Metzu podczas wojny francusko-pruskiej w 1870 r.”, którą przedstawił w 1886 r. francuski malarz Emile Brisset.
Wśród grafik szczególnie interesujące są „Widoki wnętrz Arsenału warszawskiego” Jana Feliksa Piwarskiego z 1829 roku. Znamy warszawski artysta sportretował w cyklu barwnych litografii imponujący wystrój trzech reprezentacyjnych sal Arsenału, w których przechowywano broń i pamiątki wojenne armii Królestwa Polskiego. Grafiki powstały niedługo przed pamiętną nocą 29 XI 1830 r., podczas której Arsenał został ogołocony z broni przejętej przez powstańców listopadowych.
W gablocie centralnej wyeksponowano efektowną broń sportową wykonywaną na prywatne zamówienie: ogromne sztucery tarczowe oraz strzelby członków bractwa kurkowego. Posiadają one dużą wartość artystyczną ze względu na piękne zdobienia, jak też historyczną jako dokumenty kul¬ury i obyczajowości dziewiętnastowiecznego mieszczaństwa.
IV Sala
Wiek XX rozpoczął erę panowania broni maszynowej, której kulminacją na wielką skalę była II wojna światowa. Ekspozycja zawiera pistolety maszynowe: 2 modele legendarnych Stenów brytyjskich (Mk. II i Mk. III), włoską Berettę M38/42, niemiecki MP 40 (powszechnie i błędnie zwanym schmeisserem; pol.: szmajser), sowieckie PPSz-41 i PPS-43 (słynna pepesza). Uniwersalne karabiny maszynowe MG 34 stanowiły wyposażenie nie tylko oddziałów hitlerowskich. Jako zdobycz wojenna trafiały także w ręce polskiego ruchu oporu. Jeden z dwóch prezentowanych egzemplarzy używany był przez oddział ochraniający tajne lądowisko i miejsce zrzutów w leśnym rezerwacie Jata pod Łukowem. Został ukryty przez właścicieli po wojnie i przekazany przez nich do zbiorów muzealnych w 2005 r. Habet fata sua armis…
Kolekcja myśliwskiej broni palnej składa się ze strzelb i sztucerów. Na szczególną uwagę zasługują: elegancka dziwerowana dubeltówka firmy Dreyse, strzelba kapiszonowa ze znakomitej manufaktury wersalskiej oraz zdobyta na dygnitarzu faszystowskim dwururka włoskiej firmy „Reale” przekazana do muzeum przez oficera II Korpusu Polskiego kpt. Stanisława Byszewskiego. Tradycyjną bronią boczną myśliwego był kordelas i z tego powodu obok broni palnej wystawiono dwa egzemplarze kordelasów o pięknie zdobionych głowniach i rękojeściach.
Muzeum liwskie słynie z bogatej kolekcji bagnetów, jednej z większych jakie znajdują się w zbiorach polskich. Najliczniejsze w tym gronie są modele z XIX wieku, w którym piechota była królową broni, a karabin z zakładanym na lufę bagnetem jej podstawowym orężem. Najdawniejsze okazy ze zbioru to powszechne w czasach napoleońskich bagnety tulejowe, zastąpione później przez długie bagnety typu jatagan łączące w sobie zalety bagnetu i tasaka. W końcu XIX w. pojawiły się bagnety zbliżone do noży szturmowych. Współczesne bagnety (np. do automatycznego karabinka AK 47), są krótkie, mają funkcje uniwersalne i mogą służyć zarówno do walki wręcz jak też jako nożyce do cięcia zasieków. W liczącej ponad 120 bagnetów kolekcji po kilkadziesiąt okazów liczą zespoły bagnetów niemieckich, rosyjskich i austriackich. Pozostałe to broń produkcji polskiej, hiszpańskiej, belgijskiej, czechosłowackiej, włoskiej, angielskiej czy japońskiej. Jeden z bagnetów niemieckich -model saperski M. 89/05 z piłą – zyskał literacką sławę dzięki opisowi Ericha M. Remarque’a zamieszczonemu w głośnej powieści „Na Zachodzie bez zmian”. Interesujące, bo nietypowe, są produkowane w trakcie I wojny światowej bagnety zastępcze (ersatz bajonette). Były one maksymalnie pozbawione wszelkich ozdób czy cech dekoracyjności ze względu na masowość i ekonomikę ich produkcji wynikającą z rosnących potrzeb armii podczas przeciągającego się ponad wszelkie wcześniejsze przewidywania konfliktu.
W gablocie z bronią krótką zaprezentowano typy tej broń: pistolety z zamkami skałkowymi, kapiszonowymi, pistolety samopowtarzalne (w tym ulubiona broń J. Piłsudskiego Browning M. 1900), rewolwery, i odznaczający się futurystycznym wyglądem pistolet maszynowy PM. 63 RAK konstrukcji Piotra Wilniewczyca, (współautora, wraz Janem Skrzypińskim. słynnego Visa).
W gablocie z bronią Polaków z okresu od początku pierwszej do końca drugiej wojny światowej oglądać można szable poczynając od oręża legionów Piłsudskiego (Legionów Polskich) szabli Wz. 1917, przez międzywojenne szable podoficerskie i oficerskie Wz. 21/22, szable żandarmerii, aż do ułańskiej szabli Wz. 34 zwanej „ludwikówką” od miejsca produkcji ich głowni – Huty Ludwików w Kielcach. Obok kordziki oficerskie i różne odmiany bagnetów zaprojektowanych do polskiej wersji karabinu Mauser i wytwarzanych w warszawskich, krakowskich i radomskich zakładach zbrojeniowych. Kurtka mundurowa tzw. battle dress blouse to dar pancerniaka kpt. St. Byszewskiego – żołnierza dowodzonego przez gen. Władysława Andersa II Korpusu Polskiego, uczestnika słynnej bitwy pod Monte Cassino. Pistolety: amerykański Browning – Colt M1911A1 i austriacki Steyr M.1912 używane były przez żołnierzy PSZ, partyzantów i powstańców warszawskich. Browning-Colt M1911 (kal. 45-11,43 mm) to jeden z najdłużej używanych pistoletów wojskowych. Wprowadzony w 1911 r. jako pistolet regulaminowy na wyposażenie armii USA zakończył swoją służbę w 1985 r.! Do Polski przerzucano często jego zmodyfikowane egzemplarze przystosowane do strzelania łatwiej dostępną w warunkach okupacyjnych amunicją niemiecką typu Parabellum 9 mm. W czasie powstania warszawskiego, 15 sierpnia 1944 roku, rozpisano konkurs poetycki na wiersz o tematyce powstańczej. Pierwszą nagrodą w konkursie był właśnie pistolet Steyr M. 1912!
